جهانی شدن و بسترهای فراروی توسعه ملی و آموزش عالی: آموزش باز و از دور از دیدگاه صاحب نظران

در این پژوهش سعی شده است، ابتدا مبانی جهانی شدن مطرح و تاثیر آن بر نظام آموزش عالی بویژه آموزش باز و از دورمورد بررسی قرار گیرد، سپس به نقش آموزش های مبتنی بر امکانات الکترونیکی و شبکه های جهانی و چالش های اجرایی کردن آنها پرداخته شود. نابرابری در دسترسی به آموزش عالی در پرتو الگوهای آموزشی که در حال اجرا می باشند، تقاضای روز افزون برای ورود به آموزش عالی وناتوانیهای این نظام در پذیرش آنها، نامناسب و ناکافی بودن امکانات آموزشی برای یاددهی – یادگیری مشارکتی، ناتوانی نظام آموزش فعلی در پرورش شهروندانی برای کار در جامعه جهانی ناچارا ما را به سمت وسوی نظام های نوین آموزشی مانند آموزش های باز و از دور، جهت به کارگیری موثر از فناوری و اطلاعات در امر توسعه ملی سوق خواهد داد. در رابطه با موضوع فوق تحقیقات جدی و دامنه داری برای تبیین وضعیت پیش آمده و ارائه راهکارهای لازم بسیار ضروری به نظر می رسد. از آنجایی که تابحال پژوهشی در این زمینه انجام نشده است، پژوهش حاضر به دنبال پر کردن این خلا تحقیقاتی است. در این تحقیق سعی شده در مورد وضعیت آموزش باز و از دور در تطابق با فرآیند جهانی شدن از دیدگاه صاحب نظران ایرانی به روش اسنادی و نیز روش پیمایشی پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بودند از کلیه اعضای هیأت علمی تمام وقت، پاره وقت و حق التدریسی مقاطع مختلف در مراکز دانشگاه پیام نور و اعضای هیات علمی سایر موسساتی که از رویکرد آموزش باز و از دوراستفاده می کنند و همچنین پژوهشگرانی که در موسسات تحقیقاتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات وفناوری در این زمینه فعالیت دارند. یا فته های پژوهش نشان داد : 1- جهانی شدن امری گریز ناپذیر است. بهتر است از فرصت های پیش آمده استفاده نمود و خطرات وتهدیدهای آن را کاهش داد. 2- نظام آموزش عالی فاقد تحرک لازم در همسویی با فرایند جهانی شدن است. 3-نظام آموزش از دورایران در روند جهانی شدن، ضعیف ارزیابی شده است. 4- زیر ساخت های فنی و نیروی انسانی موجود کشور جوابگوی انتظارات برآمده از فرایند جهانی شدن نمی باشد و با سند چشم انداز توسعه ملی(1404) هماهنگ نیست. 5- نظام آموزش از دورایران تا حدودی توانسته است فرصت بیشتر آموزش را فراهم کند ولی در تحقق فرصت برابر نا کام مانده است.6- نظام آموزش باز و از دوردر تولید سرمایه اجتماعی و انسانی مبتنی بر دانایی موفق نبوده است.7- از دلایل مهم عدم توفیق آموزش باز واز دوردر دستیابی به اهداف و برنامه های این نظام، مدیریت ناصحیح و ناآشنا می باشد. 8- مهمترین نقاط قوت نظام آموزش باز واز دور، افزایش کمّی دانشجو و تا حدودی جوابگوی نیاز متقاضیان ورود به آموزش عالی بوده است. 9- مهمترین نقاط ضعف این نظام، نبود امکانات فنی و زیر ساخت های روزآمد و کمبود نیروی انسانی متخصص است. 10- مهمترین توصیه صاحب نظران برای بهبود نظام آموزش باز و از دور، انتخاب مدیران آشنا و متخصص برای نظام آموزش از دور، تربیت نیروی انسانی متخصص و فراهم کردن زیر ساخت های فنی و ارتباطی لازم است. اهم پیشنهادهای تحقیق بدین نحو است: 1- بهبود وضعیت زیرساخت های فناوری ارتباطات و اطلاعات2- تربیت نیروی انسانی متخصص برای نظام آموزش از دور 3- رفع موانع قانونی واداری4- دسترسی آزاد به اطلاعات5- بازنگری در تدوین اهداف و برنامه های چشم اندازتوسعه ملی 6- افزایش رشد کمی همراه با رشد کیفی7- بهبود وضعیت نظام مدیریتی در نظام آموزش از دور.